Home > Veelgestelde vragen

Veelgestelde vragen

Vraag en antwoord Algemene Ledenvergadering (ALV) Rijn en IJssel Energiecoöperatie (REIJE) 9 september 2020.
Op en voorafgaand aan de ALV van REIJE hebben leden en geïnteresseerden in deelname aan Windpark Koningspleij vragen gesteld over het informatiememorandum en de participatievoorwaarden. De kans is aanwezig dat als je vragen hebt, die al eerder gesteld zijn. Daarom hebben we deze vragen en antwoorden op een rijtje gezet. Het kan natuurlijk zijn dat jouw vraag over het informatiememorandum en de participatievoorwaarden er niet bijstaat. In dat geval verzoeken we je contact op te nemen met info@rijnenijsselenergie.nl.

TECNNIEK EN INFRASTRUCTUUR

Waar staan de windturbines?
De turbines staan in het gebied Koningspleij Noord en er komt een turbine op Industriepark Kleefse Waard, langs de Pleijroute.

Hoe zijn de locaties van de windturbines gekozen?
De gebied langs de Pleijroute is in een eerste verkenning door de gemeente als voorkeurslocatie bestempeld. In een detailonderzoek zijn verschillende opties bekeken en onderzocht. De nu gekozen locaties voor windturbines sluiten het beste aan. Hierbij is rekening gehouden met de vele wetten en regels die hiervoor gelden en de mogelijke effecten op de omgeving.

Hoe hoog zijn de windturbines?
De windturbines zijn van het type Enercon, E-115 EP3 met een tiphoogte van 177,5 m en een rotordiameter van 115.7 m. Daarmee voldoen de windturbines aan de minimale en maximale afmetingen zoals vastgelegd in de verleende omgevingsvergunning voor het windpark. Het betreft een zogenaamde direct drive zonder tandwielkast. Daardoor heeft het een compact motorhuis en is relatief geluidsarm.

Wanneer worden de windturbines geplaatst?
In het voorjaar van 2022 zijn de eerste drie windturbines van Windpark Koningspleij opgeleverd. De windturbine op het terrein van IPKW zal in de loop van 2022 worden gebouwd.

Hoeveel windturbines worden in het gebied geplaatst?
Er is binnen het plangebied ruimte voor vier windturbines. Drie van deze windturbines zijn een burgerinitiatief en deels gefinancierd door de uitgifte van windaandelen. De vierde turbine zal de energie opwekken voor Industriepark Kleefse Waard (IPKW).

KOSTEN / BATEN

Hoeveel energie wekken de windturbines op?
Met vier windturbines in Arnhem kan naar verwachting ongeveer 34.000.000 kilowattuur (kWh) per jaar aan lokale en schone elektriciteit worden geproduceerd. Deze productie staat gelijk aan het verbruik van circa 14.000 huishoudens.

Een andere vergelijking: in 2018 werd in de gemeente Arnhem 649 miljoen kWh elektriciteit verbruikt. Met 34 miljoen kWh dekken de vier windturbines ruim 5 procent van dit totale elektriciteitsverbruik.

De opbrengst van een windturbine hangt af van een aantal factoren:

Het rotoroppervlak: hoe groter de rotorbladen, des te groter het oppervlak en hoe meer wind er wordt omgezet in elektriciteit
De hoogte van de turbine: op grotere hoogte waait het harder en is de windstroom minder turbulent
De locatie van de turbine: dichterbij zee waait het harder dan in het binnenland (en in de buurt van steden)
De tijdsduur dat de turbine draait: een windturbine levert elektriciteit vanaf windkracht 2 en bereikt zijn maximale productievermogen bij windkracht 6. Boven windkracht 10 wordt de turbine uitgeschakeld.

Wat levert een windturbine op in financiële zin?
De opbrengst van een windturbine wordt bepaald door de verkoop van de opgewekte elektriciteit en de kosten voor de investering en exploitatie van de windturbines. De prijs van een kWh wordt bepaald door de marktprijs voor elektriciteit en eventueel aangevuld met subsidie (Stimulering Duurzame Energie, SDE) van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Het Nederlandse subsidiestelsel is erop gericht een voorspelbare vergoeding te bieden zodat voor de ondernemers in windenergie zicht is op een haalbare business case. Daarom wordt een vergoeding per kWh vastgesteld die ondernemers als uitgangspunt kunnen aanhouden en waarbij een rendabele investering mogelijk is.

De hoogte van de subsidie in die vergoeding is afhankelijk van de marktprijs. Stijgt de marktprijs van elektriciteit, dan daalt de subsidiebijdrage en vice versa. Onder een minimum marktprijs compenseert de subsidie echter niet meer. Als de marktprijs hoger is dan de vastgestelde vergoeding wordt geen subsidie meer verstrekt. Op dit moment ligt de marktprijs onder de opbrengst (de vastgestelde vergoeding) die vereist is om een rendabele investering te kunnen doen en wordt derhalve subsidie verstrekt. De financiële baten zijn afhankelijk van de gekozen windturbine – aangezien verschillende types tot verschillende productieopbrengsten leiden -, de investeringskosten en de financieringsvoorwaarden (bijvoorbeeld de hoogte van de rente).

Hoe lang moeten windturbines staan om rendabel te zijn?
Windturbines hebben een minimale technische levensduur van 20 jaar. In de business case voor windparken wordt uitgegaan van een minimale operationele periode van 15 jaar. De financiële rentabiliteit is afhankelijk van de kosten voor de ontwikkeling en exploitatie en de opbrengsten uit de verkoop van elektriciteit. Wat betreft de energiebalans van een windturbine geldt dat deze binnen 3 tot 6 maanden (afhankelijk van het windaanbod op de locatie) alle energie heeft geproduceerd welke nodig is voor de bouw, het plaatsen, het aansluiten, 20 jaar onderhouden en het ontmantelen van de turbine. Lees hier meer over het rendement van windturbines.

Kan ik nog bezwaar maken tegen het windpark?
De start van de procedures werden tijdig aangekondigd op de gemeentelijke informatiepagina, de gemeentelijke website, de Staatscourant en het lokale weekblad (Arnhemse Koerier). Op 1 april 2020 heeft de Raad van State het bestemmingsplan, de omgevingsvergunning en de watervergunning voor Windpark Koningspleij onherroepelijk vastgesteld. Je kan daarom geen bezwaar meer indienen tegen het besluit. Heb je vragen of een klacht, neem dan contact op met info@windparkkoningspleij.nl of dien een klacht in via https://milieuklacht.gelderland.nl/Melding/Doen.

VOORBEREIDINGEN / PROCES

Beleidskader ‘Waarom windenergie’
Op mondiaal, nationaal, provinciaal en lokaal niveau zijn doelstellingen geformuleerd ten aanzien van de opwekking van duurzame energie. De achtergrond hiervan is dat daarmee:

het verbranden van fossiele brandstoffen wordt beperkt, omdat hierbij broeikasgassen vrijkomen die bijdragen aan klimaatverandering.
de afhankelijkheid van fossiele energiebronnen afneemt, aangezien deze bronnen eindig zijn en veelal tot afhankelijkheid leiden van onder meer politiek instabiele regio’s waar deze energiebronnen zich voornamelijk bevinden. Windenergie is één van de bronnen van duurzame energie die beschikbaar is, naast bijvoorbeeld zon, geothermie en waterkracht. Voor Nederland is windenergie één van de meest kosteneffectieve vormen van duurzame energie vanwege de aanwezigheid van veel wind.

Wat is het rijksbeleid ten aanzien van windenergie?
De rijksoverheid heeft een doelstelling van 6.000 MW windenergie op land in 2020 en werkt daarnaast aan het realiseren van nog eens 6.000 MW op zee. Op land staat er in Nederland nu ongeveer 2.500 MW en op zee bijna 250 MW.

GEVOLGEN WINDTURBINES VOOR DE OMGEVING

Hoeveel geluid maakt een windturbine en hoe wordt dit bepaald?
Bij windkracht 3 tot 6 is de windturbine in de meeste gevallen hoorbaar. Dan kun je het aerodynamische geluid van de rotorbladen die draaien in de wind horen. De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van geluidsarme windturbines. Dit is bereikt door betere geluidsisolatie, verlaging van het toerental en een verbeterd ontwerp van de rotorbladen.

Om geluidsoverlast voor omwonenden zo beperkt mogelijk te houden is regelgeving opgesteld. Als grens voor het geluid van windturbines is een jaargemiddelde waarde van maximaal 47 dB Lden vastgelegd. Deze waarde geldt op de gevel van geluidsgevoelige objecten, zoals woningen.

Geluid is één van de milieuaspecten waarvoor de effecten van het windpark in de ruimtelijke procedure in beeld worden gebracht. Dit gebeurt door een zogenaamd akoestisch onderzoek. Op basis van een wettelijk voorgeschreven model wordt het geluid naar de omgeving berekend, rekening houdend met het geluid dat de windturbine produceert (het bronvermogen) en de specifieke eigenschappen van de omgeving.

Veroorzaken de windturbines ook slagschaduw?
Windturbines kunnen bij laagstaande zon slagschaduw veroorzaken: een bewegende schaduw door de ronddraaiende wieken. Als de zon laag staat (in de ochtend en de avond) kan er korte tijd schaduw op woningen vallen. Doordat wieken van windturbines draaien, kan dit hinderlijk zijn voor de bewoners.

Hoe wordt slagschaduw beperkt?
Slagschaduw is gereguleerd en mag per jaar maximaal 17 dagen niet meer dan 20 minuten slagschaduw op de gevel veroorzaken. De bedrijfsvoering van de windturbines is hierop aangepast. Om de overlast te beperken worden moderne windturbines zo geprogrammeerd dat de wieken automatisch kunnen stoppen met draaien op momenten dat woningen (te vaak) door de slagschaduw geraakt worden. Voor elke woning wordt hiervoor informatie opgeslagen in een soort tijdsklok, met berekeningen uitgaand van de stand van de zon, jaarrond. Een lichtintensiteitsmeter op de turbine laat zien of er daadwerkelijk schaduw is. Kijk hier voor meer informatie.

Wanneer kunnen bewoners van Malburgen en Westervoort Slagschaduw ervaren?
Bewoners van Malburgen kunnen slagschaduw ervaren in de vroege ochtend en bewoners van Westervoort in de namiddag en in de avond. De hoeveelheid slagschaduw zal per seizoen verschillen en wordt beperkt door een stilstandregeling voor omwonenden. Door deze regeling worden woningen per jaar maximaal zes uur geraakt door slagschaduw. Op deze website kunt u hierover meer lezen.

Waarom zijn bedrijfspanden niet betrokken in het slagschaduwonderzoek voor de bouw van de windturbines?
Ten tijde van de ontwikkeling van het windpark waren bedrijfspanden niet aangemerkt als slagschaduwgevoelige objecten. Er is daarom geen stilstandvoorziening voor bedrijfspanden.

Wat is het effect van windturbines op vogels en vleermuizen?
Vogels hebben zo hun eigen verblijf-, voedsel en broedgebieden en windturbines kunnen daarin een storende factor zijn. Vogels kunnen immers, afhankelijk van het gedrag van de specifieke soort in aanvaring komen met de windturbines. Het kost hen tijd en energie om uit te wijken voor de windturbines.

Om de effecten voor vogels en vleermuizen te beperken, zijn beschermende bepalingen van kracht. Naast de stilstandregeling voor omwonenden is er ook een stilstandregeling om vogelsterfte, in het bijzonder van ‘wulpen’, te beperken. Deze regeling heeft ook een positief effect op de bescherming van vleermuizen. Het houdt in dat de windturbines in de periode van 1 september tot 1 april rond zonsopgang en rond zonsondergang langzaam en onbelast draaien. De vogels vliegen dan langs de turbines naar hun rustgebied of naar hun foerageergebied. Langzaam draaien of stilstand van windturbines kan dus ook samenhangen met de stilstandregeling voor vogels. Deze regeling geldt niet voor de meest noordelijke windturbine.

Zijn windturbines gevaarlijk voor de gezondheid?
Er is geen wetenschappelijk bewijs voor directe gezondheidseffecten, maar mensen die dichtbij windturbines wonen, kunnen wel hinder ondervinden van het geluid of de slagschaduw van windturbines. Dit kan leiden door stress en bijbehorende. Voor meer informatie verwijzen we naar een factsheet van het RIVM: https://www.rivm.nl/sites/default/files/2021-08/Factsheet-windturbines.pdf.

Voor windparken is de normering voor geluid geregeld in het Activiteitenbesluit. Sinds 2011 geldt voor de geluidsemissie van windturbines de Europese jaardosisnorm Lden. Bij het vaststellen van de hoogte van deze norm zijn uitgebreide onderzoeken naar hinderbeleving meegenomen. Naast een jaargemiddelde norm van Lden 47 dB, heeft de politiek besloten tot een extra norm voor de nacht van 41 dB (Lnight). Het geluidniveau van de winturbines is bescheiden in vergelijking met bijvoorbeeld verkeer en industrie. Het voldoen aan de normen betekent niet dat mensen dit niet als hinder kunnen ervaren.

Veroorzaken windturbines laagfrequent geluid en is dit gevaarlijk?
Bijna alle geluidsbronnen produceren naast hoger frequent geluid ook laagfrequent geluid. ‘Gewoon’ geluid ligt meestal in het frequentiegebied tussen 400 en 2500 Herz (Hz). Laagfrequent is geluid met een frequentie beneden 100/125 Hz. Het is meestal mechanisch gegenereerd geluid. Het geluid van windmolens bestaat ook uit verschillende frequenties van geluid, waaronder laagfrequent geluid opgewekt door de rotor van een windturbine.

Overdracht door de grond vindt niet plaats, hetgeen blijkt uit nauwkeurige metingen van de trillingsniveaus in de bodem rond windturbines. Laagfrequent geluid wordt al meegenomen in de huidige regelgeving voor windturbines, die uitgaat van het hele geluidkarakter van windturbines. De Nederlandse norm geeft een grenswaarde voor laagfrequent geluid, waar wij aan voldoen. Ook hiervoor geldt dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor gezondheidseffecten door laagfrequent geluid.

Is mijn huis nog verkoopbaar en hebben de windturbines effect op de waarde van mijn huis?
De Rijksoverheid heeft onderzoek laten doen naar planschade en waardedaling van woningen in de omgeving van windturbines. Dit onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat in de praktijk de schade beperkt is.

Ook de Vrije Universiteit en Universiteit van Amsterdam hebben onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Hieruit blijkt dat de plaatsing van een windturbine binnen een straal van twee kilometer van de woning kan zorgen voor een beperkt lagere woningprijs. De (mogelijke) daling ligt gemiddeld tussen de 1,4 en 2,3% ten opzichte van vergelijkbare woningen zonder windturbine in de buurt. Een tweede windturbine zorgt overigens niet voor een extra daling.

Wat is planschade?
Planschade is de schade die u lijdt doordat u in een planologisch nadeliger positie bent gekomen. Er wordt bijvoorbeeld in uw directe omgeving in afwijking van de bestemmingsplanregels een woonwijk, een snelweg, een brug of een windturbine gebouwd waardoor uw woning in waarde vermindert.

Hoe kan ik planschade verhalen?
Woningbezitters kunnen voor Windpark Koningspleij een planschadeverzoek indienen bij de Gemeente Arnhem met een schriftelijk verzoek. De definitieve planschade wordt door een onafhankelijk bureau, door de Gemeente te benoemen, vastgesteld nadat een verzoek om planschade is ingediend.

OVERIGE VRAGEN

Kan het elektriciteitsnet de stroom die windpark Koningspleij opwekt wel aan, gezien de overbelasting van het net? En is het mogelijk om de eventueel teveel opgewekte energie om te zetten in waterstof?
Er is voldoende capaciteit op het net om de stroom van het Windpark Koningspleij te kunnen leveren. Het is inderdaad ook mogelijk om van stroom waterstof te maken. Alleen is dat erg duur. Bij windpark Koningspleij zijn vooralsnog geen beperkingen in de netaansluiting, dus kunnen we de stroom gewoon kwijt op het netwerk. Er is dus geen noodzaak om te investeren in waterstof. Ook is dat op dit moment nog niet rendabel.

Welke soorten verlichting zijn er op de windturbines (ook wel: “obstakelverlichting”)?

Gondelverlichting: De regelgeving voor windturbines schrijft voor, dat op het hoogste punt van de turbine (dus de gondel, waar de turbinebladen aan zijn bevestigd) een licht moet worden aangebracht. Dit moet ’s-nachts rood branden. Sinds een jaar of 10 is het toegestaan dat dit licht in de nacht niet hoeft te knipperen. Dit is bij de windturbines van het windpark Koningspleij ook zo ingeregeld. De regelgeving schrijft ook voor, dat overdag een wit KNIPPEREND licht gevoerd moet worden. Dit licht wordt gedimd afhankelijk van de weersomstandigheden, maar mag niet worden uitgeschakeld of continue branden.
Torenverlichting: dit is conform de voor het windpark geldende regels in de nacht een rood vastbrandend licht van lage intensiteit op halve hoogte. Overdag is dit licht uitgeschakeld.

Overdag is er dus een wit knipperend licht te zien, ’s-nachts twee vaste rode lichten.